Kon Kunstencentrum Vooruit dan niets doen tegen de nieuwe naam van SP.A? In een geschil omtrent benamingen moet je rekening houden met 3 juridische concepten die je vrijheid om een naam te gebruiken kunnen beperken:

1. Merkregistratie

Een als merk geregistreerde naam is een naam die aan consumenten toelaat jouw diensten en goederen te onderscheiden van die van een andere onderneming. Een merk moet je registreren om het te kunnen inroepen tegen derden.

De eigenaar van een merkregistratie kan binnen het territorium waar hij het merk geregistreerd heeft anderen tegenhouden dezelfde of een gelijkaardige merknaam te gebruiken voor dezelfde of gelijkaardige activiteiten. Kunstencentrum Vooruit vzw is houder van 2 dergelijke merken: een woordmerk en een logo VOORUIT, beide ingediend op 29 juli 2020. En die datum is frappant.

Het EU-merkenregister ontving een dag eerder, op 28 juli 2020, namelijk een merkaanvraag op naam van ene Esther Gómez García. Als omschrijving van de activiteit waarvoor ze het merk wil beschermen, gaf ze aan (oorspronkelijk in het Spaans):

Klasse 35 Bedrijfsorganisatorische en -economische advisering; Economische prognoses en analyses; Marktanalyse en -onderzoek; Beheer van commerciële zaken voor derden; Opiniepeiling; Zakelijke administratie; Reclamediensten ten behoeve van politiek; Opiniepeilingen ten behoeve van politiek; Samenstelling van politieke statistieken; Werving van politieke vrijwilligers; Advisering inzake zakelijke aangelegenheden; Advisering voor bedrijfsleiding; Administratieve diensten [voor derden]; Lobbyen voor commerciële doeleinden; Werving van politieke medewerkers; Publiciteit.

Klasse 41 Uitgave van boeken; Training en coaching in politiek debat; Publicatie van drukwerken en publicaties; Uitgeven van kranten; Publiceren, rapporteren en schrijven van teksten; Training en coaching in politieke toespraken; Elektronische publicaties (Ter beschikking stellen van -); Publicatie van boekjes.

Klasse 42 Wetenschappelijk onderzoek; Ecologie (Wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot -); Dienstverlening voor wetenschappelijk onderzoek; Expertises (ingenieursdiensten) en onderzoek.

Klasse 45 Informatie (Verstrekken van -) over zaken op het gebied van mensenrechten; Politiek advies; Juridische advisering bij het opstellen van regels; Lobbyen, anders dan voor commerciële doeleinden; Politieke-communicatiediensten; Lobbyen voor politieke doeleinden; Advies inzake politieke campagnes; Organisatie van politieke bijeenkomsten; Politieke diensten; Juridische diensten; Mediation [bemiddeling]; Politieke consultancy.

Dat lijkt natuurlijk verdacht veel op de activiteiten van een politieke partij. Daarnaast is het markant dat een Spaanse een Nederlandstalig woord als merk wil gebruiken, zeker als dat woord waarschijnlijk onuitspreekbaar is voor de gemiddelde Spanjaard.

Een merkregistratie kan gedurende haar hele levensduur overgaan van de ene houder op de andere. De kans lijkt groot dat mevrouw Gómez García dienst deed als houder van de aanvraag om deze vóór de officiële aankondiging niet in het oog te laten springen. Het EU-merkenregister is namelijk openbaar. Had de SP.A zelf een merkaanvraag ingediend voor de naam VOORUIT, dan had een beetje journalist snel doorgehad wat er stond te gebeuren. De datums van de respectievelijke merkaanvragen duidt wel op een geschil dat al eerder aan het broeden was dan september.

‘First come, first serve‘ is een basisprincipe in ons merkenrecht. Je kan niemand tegenhouden een merk te gebruiken op basis van een later ingediende merkaanvraag. De EU-merkaanvraag van ‘mevrouw Gómez García’ kwam er een dag vóór deze van Kunstencentrum Vooruit. Dat Kunstencentrum Vooruit jarenlang naliet haar merk te beschermen lijkt nu een foute beslissing (pro tip: dat is het altijd).

2. Handelsnaam

De handelsnaam is, weinig verrassend, de naam waaronder een onderneming handel voert. Deze geniet in België bescherming, maar deze bescherming is veel zwakker dan deze van een geregistreerd merk. Zo geniet je enkel handelsnaambescherming in de regio waar je kan aantonen dat je deze handelsnaam gebruikt. Een lokale slager die enkel in een dorp in Limburg actief is, kan zich niet op zijn handelsnaam beroepen om een slager in Oost-Vlaanderen tegen te houden dezelfde naam te gebruiken. Ook al brengt dit problemen mee, zoals verkeerde leveringen of het niet langer bovenaan verschijnen in zoekmachines. Een handelsnaam moet je niet registreren, je verkrijgt er rechten op vanaf je hem gebruikt.

Dat Kunstencentrum Vooruit handelsnaamrechten op VOORUIT bezit, staat vast. Ze gebruiken deze naam al jaren voor hun diensten als concertorganisator, voor hun café, etc. Er valt zeker iets voor te zeggen dat deze in heel Vlaanderen bekend is.

De vraag stelt zich dan echter of een politieke partij een handelsnaam gebruikt? Sowieso is het aantonen van handelsnaamrechten veel ingewikkelder dan het aantonen van merkenrechten. Als cultuurhuis wil Kunstencentrum Vooruit mogelijk lange procedures met bijkomende kosten vermijden.

Kunstencentrum Vooruit kon hier dus allerminst met een gevoel van zekerheid beginnen procederen tegen SP.A. Ze kiezen nu voor een andere weg. Met deze ongewone oplossing lijkt het er misschien op dat de saga eindigt en SP.A binnenkort met een gerust hart VOORUIT kan worden. Maar is dit wel zo?

We vermeldden al de merkaanvraag op naam van mevrouw Gómez García, die vermoedelijk binnenkort overgedragen wordt naar de politieke partij. Er werden tegen deze merkaanvraag vier zogenaamde opposities ingesteld. En geen van de vier komt van het Kunstencentrum.

Een oppositie in deze context is kort samengevat een melding van een derde die meent een recht te hebben dat de registratie kan tegenhouden. In de meeste gevallen is dit recht een eerdere merkregistratie, maar ook bijvoorbeeld een handelsnaam kan een grond vormen.

Verrassend genoeg kwam geen van de vier opposities dus van Kunstencentrum Vooruit. Neen, ze werden alle vier ingediend door ene Els Moyens, gemeenteraadslid bij de stad Tienen en voorzitster van de ‘politieke beweging’ TIENEN VOORUIT!.

Het logo van politieke beweging Tienen Vooruit! (uit merkaanvraag)

Mevrouw Moyens diende om onduidelijke redenen vier keer dezelfde oppositie in. Ze legt in de oppositie (op nogal aparte manier) uit waarom ze meent dat de merkaanvraag niet geregistreerd mag worden:

“Politieke beweging op brede maatschappelijke basis actief sinds 2017 net zoals SPa die VOORUIT wenst te gebruiken – Political movement on a wider social basis since 2017, in same area as SPa who intends to use ‘VOORUIT’ which means ‘go on’ in dutch

SPa, who is also political active , intents to use VOORUIT. People will be confused as they know ‘Tienen Vooruit’ as an alreaydy existing polyicla movement since 2017. ‘VOORUIT’ means ‘go on’ in Dutch and is also a general quote”.

Het is ons een raadsel waarom mevrouw Moyens dezelfde oppositie vier keer ingediend heeft. Mevrouw Moyens heeft zich ook zelf als opposant opgegeven i.p.v. de politieke beweging waarvan ze voorzitster is, hetgeen mogelijk voor problemen zal zorgen als de beweging opereert onder een eigen entiteit.

Het valt daarnaast te betwijfelen of een naam van een politieke beweging als een ‘in het economisch verkeer gebruikt teken van meer dan alleen plaatselijke betekenis dat de houder ervan het recht verleent om het gebruik van een later merk te verbieden’ kan beschouwd worden, hetgeen mevrouw Moyens wel als grond voor haar oppositie aangegeven heeft.

Mevrouw Moyens bezit ook een Benelux-merkaanvraag voor het Logo TIENEN VOORUIT!. Deze werd ingediend op 10 september 2020 (een dag na de aankondiging van Rousseau) en werd voorlopig geweigerd (de reden daarvoor is nog niet openbaargemaakt). Deze aanvraag kwam na de aanvraag van mevrouw Gómez García.

Mogelijk kan TIENEN VOORUIT zich op publiekrechtelijke grond verzetten tegen een gelijkaardige naam voor een andere politieke partij, maar de huidige opposities geven we weinig slaagkansen. Het blijft voor SP.A echter een risico: een oppositieperiode kan makkelijk langer dan een jaar duren en er kan daarnaast ook voor de rechtbank een procedure gestart worden. Wat als mevrouw Moyens tóch gelijk krijgt?

We merken ook op dat op 26 september 2020 een Benelux-merkaanvraag Logo ZWEVEGEM VOORUIT werd ingediend door Zwevegem Vooruit vzw. Nóg een politieke beweging die de naam VOORUIT al gebruikte dus. Valt ook van hen nog een aanval te verwachten?

Het logo van politieke beweging Zwevegem Vooruit (uit merkaanvraag)

SP.A zou er goed vanaf kunnen komen nu Kunstencentrum Vooruit de strijd opgeeft. Maar de weg naar een risicoloos gebruik van VOORUIT loopt nog langs enkele hindernissen. The saga continues dus, in tegenstelling tot wat we deze week konden lezen in enkele kranten.

Bol laat verkoop door externe verkopers toe. Een makkelijke manier om als ondernemer een groter publiek te bereiken, waardoor steeds meer Belgen kansen zien. Voor kleding en juwelen stelt Bol echter bepaalde merk-gerelateerde eisen.

Wie deze producten wil verkopen, moet volgens de regels van Bol een geregistreerd merk voorleggen. Dit wil zeggen dat het merk (naam, logo) waaronder de kleding of het juweel verkocht wordt, vastgelegd moet zijn bij het Benelux-bureau voor de Intellectuele Eigendom of het EU-bureau voor de Intellectuele Eigendom.

Wat houdt dit concreet in voor wie kleding of juwelen wil verkopen? Dat hangt ervan af of je je eigen merk verkoopt, of het merk van een andere onderneming.

Eigen merk

Wil je je eigen merk op de markt brengen, dan zal je zelf de merkregistratie in orde moeten brengen. De procedure duurt enkele maanden, dus denk hier op tijd aan. Jazz.legal kan je bijstaan.

Of je nu via Bol verkoopt of elders, het is sowieso een goed idee je merk te registreren. Door het registreren van een naam of logo als merk, verkrijg je het monopolie om dat teken te gebruiken in jouw sector (bijvoorbeeld: kleding). Niemand anders mag dan een gelijkaardig teken gebruiken voor gelijkaardige producten. Een belangrijk wapen tegen namaak!

Wat moet dat kosten?

De prijs van een merkaanvraag hangt af van:

• Het territorium waarvoor het merk wordt aangevraagd;
• Het aantal Nice-klassen waarvoor het merk wordt aangevraagd.

Wat het territorium betreft: Het is niet mogelijk een merk enkel in België te registreren. België, Nederland en Luxemburg vormen namelijk een Unie op merkenrechtelijk gebied. Als je enkel in deze regio’s verkoopt, ga je best voor een Benelux-merkaanvraag.

Heb je plannen buiten de Benelux, dan kan je overwegen het merk onmiddellijk voor de hele Europese Unie aan te vragen. Niet onbelangrijk als je bijvoorbeeld via Amazon in Frankrijk of Duitsland wil verkopen.

Over de Nice-klassen kan je in onze eerdere blogpost meer lezen. Als je kleding verkoopt, zal je minimum de kledingklasse 25 nodig hebben.

De Bureaus voor Intellectuele Eigendom eisen dat je een recht betaalt om een merk te registreren. Voor 1 klasse betaal je in de Benelux € 244, in de EU € 850.

De registratieprocedure kan complexer zijn dan je verwacht. Je kan je dan ook best laten bijstaan door een professional. Zo vermijd je fouten die je later duur komen te staan. Jazz.legal biedt die bijstand bij merkaanvragen in 2 formules:

• De klassieke merkaanvraag, waarbij Jazz.legal de gehele procedure op zich neemt. Kostprijs € 330 voor 1 klasse.

Neem contact op voor verdere uitleg en om te bekijken wat voor jou het meest aangewezen is.

Merk van een andere onderneming

Verkoop je de kleren van een andere onderneming, dan kan je verwijzen naar haar merkregistratie(s). Voor enkele merken is echter vereist dat je vooraf verkooprechten aanvraagt. Het gaat met name om:

• Lacoste
• Diesel
• Superdry
• Love Moschino

Je moet dan aantonen dat jouw assortiment via een officieel distributiekanaal van het betreffende merk verkregen is.

Waarom?

Als je als webwinkel op grote schaal wil verkopen, moet je de intellectuele rechten serieus nemen, anders kom je vroeg of laat in de problemen. Bol wil uiteraard vermijden dat een externe verkoper via Bol.com Nyke schoenen en Adidos jassen aanbiedt.

De merkregistratieprocedure zal een groot deel van dergelijke kwaadwillige actoren uitfilteren. Daarnaast toont het ook een engagement van de koper om een merk te laten groeien door kwaliteit te leveren.

Vrijblijvend informeren omtrent merkbescherming? Contacteer Jazz.legal.

De geciteerde prijzen zijn exclusief btw. Vraag een offerte voor onze volledige voorwaarden.

In 2012 heeft de EU een regeling voor facultatieve kwaliteitsaanduidingen ingesteld om het producenten van landbouwproducten makkelijker te maken de waardetoevoegende kenmerken of eigenschappen van hun landbouwproducten kenbaar te maken (Verordening (EU) nr. 1151/2012). Dit voor twee types producten: producten uit de bergen en producten van eilandlandbouw. Vooral de regeling omtrent producten uit de bergen is interessant om even van dichter bij te bekijken.

Voorwaarden

De aanduiding ‘product uit de bergen’ mag alleen gebruikt worden voor een beperkte lijst van producten voor menselijke consumptie waarvan:

• zowel de grondstoffen als de diervoeders voor landbouwhuisdieren, hoofdzakelijk uit berggebieden afkomstig zijn;
• in het geval van verwerkte producten, de verwerking eveneens in berggebieden plaatsvindt.

Maar wat verstaat men onder een berggebied in deze context? Hiervoor wordt verwezen naar art. 18, lid 1 van Verordening (EG) nr. 1257/1999. Daar leren we dat het gaat om gebieden die worden gekenmerkt door in aanzienlijke mate beperkte mogelijkheden voor grondgebruik en veel hogere kosten van werkzaamheden. De beperkte mogelijkheden en hogere kosten moeten het gevolg zijn van ongunstig klimaat en/of hellingen die te steil zijn voor bepaalde machines.

De vereisten voor de kwaliteitsaanduiding ‘product uit de bergen’ werden verder verduidelijkt door de Europese Commissie in de Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 665/2014. Zo werd onder meer verduidelijkt wat onder ‘hoofdzakelijk uit berggebieden afkomstig‘ inhoudt.

Wat producten van dierlijke oorsprong betreft, mag de aanduiding ‘product uit de bergen’ worden toegepast op producten van dieren die ten minste twee derde van hun leven in die berggebieden zijn gehouden, indien de producten in dergelijke gebieden worden verwerkt.

Transhumance

Er werd hierop wel een uitzondering voor transhumance ingevoerd: de aanduiding ‘product uit de bergen’ mag worden toegepast op producten van transhumante dieren die ten minste een kwart van hun leven in het kader van het transhumancesysteem weiland in berggebieden hebben begraasd.

Transhumance is het verplaatsen van vee tussen de bergen en het dal naar gelang van het seizoen. Het waarborgt de instandhouding van hogergelegen weilanden die niet geschikt zijn voor standweiden en van traditionele cultuurlandschappen in berggebieden. Transhumance levert ook milieuvoordelen op, bijvoorbeeld een lager risico op erosie en lawines.

Omdat niet elke streek het toelaat dat transhumante dieren twee derde van de tijd in de berggebieden gehouden worden, moeten zij dus maar een kwart van hun leven hier doorbrengen.

Bijenteelt

Wie al eens een trektocht in de bergen onderneemt, zal weten dat ook bijenteelt belangrijk is in bergachtige streken. De bijenteelt kreeg daarom specifieke aandacht in de Gedelegeerde Verordening. De aanduiding ‘product uit de bergen’ mag worden toegepast op producten van de bijenteelt indien de bijen de nectar en het stuifmeel uitsluitend in berggebieden hebben verzameld.

Maak jij binnenkort je droom waar en word je berg- of eilandlandbouwer? Contacteer Jazz.legal voor info omtrent de facultatieve kwaliteitsaanduidingen.