Geografische aanduiding ambacht

De Europese Unie bood al lang bescherming aan traditionele landbouwproducten: voedingsmiddelen en dranken worden in de EU beschermd via het systeem van de beschermde geografische aanduidingen en beschermde oorsprongsbenamingen. Je zag het bekende label met de hoektanden waarschijnlijk al op een fles geuze of de verpakking van een Geraardsbergse mattentaart.

Deze aanduidingen waarborgen voor de koper de nauwe band tussen deze producten en de regio’s waar ze vandaan komen. Het is een bescherming van jarenlange kennis en vakmanschap die deze producten uniek maakt en een garantie biedt van lokale kwaliteit.

Na het succesverhaal van de geografische aanduidingen in de landbouwsector, wordt het label nu ook beschikbaar voor de industriële sector en lokale ambachten, waaronder textiel, juwelen, glas en porselein.

Dit werd mogelijk door de EU-Verordening 2023/2411 van 18 oktober 2023 betreffende de bescherming van geografische aanduidingen voor ambachtelijke en industriële producten.

Dit label Beschermde Geografische Aanduiding zorgt ervoor dat consumenten kunnen vertrouwen op de authenticiteit en kwaliteit van producten. Zo wil de EU traditionele productiemethoden beschermen en de culturele identiteit en economische groei van haar regio’s ondersteunen.

Belangrijk: wat wordt door de Verordening beschouwd als “ambachtelijke en industriële producten”?

Dit zijn producten die:

1.  Geheel met de hand, met hand- of digitaal gereedschap of met mechanische middelen worden vervaardigd, zolang de handmatige bijdrage een belangrijk onderdeel van het eindproduct vormt, of
2. zijn geproduceerd op gestandaardiseerde wijze, met inbegrip van serieproductie en met behulp van machines;

Opdat de naam van een ambachtelijk of industrieel product in aanmerking zou komen voor bescherming als geografische aanduiding, moet het product voldoen aan enkele vereisten:

• Het product moet zijn oorsprong hebben in een bepaalde plaats, een bepaalde streek of een bepaald land;
• een bepaalde kwaliteit of reputatie of een bepaald ander kenmerk van het product moet hoofdzakelijk aan de geografische oorsprong ervan toe te schrijven, en
• ten minste één van de productiestappen moet plaats vinden in het afgebakende geografische gebied.

Een aanvraag voor de registratie van een geografische aanduiding moet ingediend worden door een producentengroepering: een organisatie die hoofdzakelijk bestaat uit producenten die met hetzelfde product werken (tenzij maar één persoon het product produceert).

Deze producentengroepering moet een productdossier opstellen waarin onder meer wordt aangegeven om welk soort product het gaat, wat het afgebakende geografische gebied is, wat de productiemethodes zijn, etc.

Er wordt dan in een eerste fase een procedure op nationaal niveau opgestart, waarbij de autoriteiten van het land oordelen of registratie aangewezen is.

In een tweede fase gaat het EU Bureau voor de Intellectuele Eigendom een formele check doen en vervolgens het productdossier bekendmaken, waarop eventueel bezwaar mogelijk is door derde partijen.

*EU-lidstaten kunnen aangeven dat ze willen toestaan de nationale fase over te slaan.

We gaven al aan dat geregistreerde geografische aanduidingen ‘beschermd’ zullen worden, maar wat houdt deze bescherming in?

De bescherming is behoorlijk breed. Ingeschreven geografische aanduidingen worden beschermd tegen:

• elk direct of indirect commercieel gebruik van de geografische aanduiding voor producten die niet onder de registratie vallen, indien die producten vergelijkbaar zijn met de producten die onder de registratie vallen of indien het gebruik van de naam de reputatie van de beschermde geografische aanduiding uitbuit, afzwakt, verwatert of schaadt;
•  elk misbruik, elke nabootsing of voorstelling van de als geografische aanduiding beschermde naam, zelfs indien de werkelijke oorsprong van de producten of diensten is aangegeven, of indien de beschermde geografische aanduiding is vertaald of vergezeld gaat van uitdrukkingen zoals “soort”, “type”, “methode”, “op de wijze van”, “imitatie”, “smaak”, “geur” “zoals” en dergelijke;
• elke andere valse of misleidende aanduiding met betrekking tot de herkomst, de oorsprong, de aard of de wezenlijke kenmerken van het product op de binnen- of buitenverpakking, op reclamemateriaal, in documenten of informatie op online-interfaces betreffende het product, alsook het verpakken van het product in een recipiënt die een verkeerde indruk aangaande de oorsprong ervan kan wekken;
• andere praktijken die de consument kunnen misleiden aangaande de werkelijke oorsprong van het product.

Ook zal je bijvoorbeeld geen merk kunnen registreren dat ingaat tegen bovenstaande regels.

Wil je meer weten over beschermde geografische aanduidingen, of wil je verkennen of ook jouw product in aanmerking komt? Contacteer ons dan per e-mail of via ons contactformulier.